I. Giới thiệu chung
• Có 2 loại sử thi: sử thi thần thoại và sử thi anh hùng.
• Đăm Săn là sử thi anh hùng của dân tộc Ê-đê.
II. Tìm hiểu đoạn trích :
1Đoạn trích nằm ở phần thứ hai của tác phẩm.
Tựa đề do người soạn sách đặt.
2)Miêu tả cuộc chiến đấu của Đăm Săn và kẻ thù Mtao Mxây, cuối cùng Đăm Săn thắng. Đồng thời thể hiện niềm tự hào của buôn làng về người anh hùng của mình.
3) Cuộc đọ sức giữa Đăm Săn và Mtao Mxây:
a) Nguyên nhân: Cướp vợ và cứu vợ là nguyên nhân trực tiếp xảy ra hai cuộc chiến tranh bộ tộc được nói đến trong sử thi Đăm Săn. Những cuộc chiến tranh giữa các thị tộc, bộ tộc trong xã hội chiếm hữu nô lệ xa xưa, thực chất là những cuộc chiến để bảo vệ lãnh thổ, bắt tù binh, chiếm của cải, khẳng định uy thế và sự lớn mạnh, hùng cường của thủ lĩnh, vị tù trưởng của bộ tộc.
b) Nhân vật Mtao Mxây: là một trong những tù trưởng giàu mạnh, cho nên y mới dám cướp vợ của Đăm Săn, y that bại vì không đủ mạnh và thông minh bằng Đăm Săn, y cũng không được ông trời ủng hộ. (Theo quan niệm của người Ê-đê, người anh hùng luôn được trời ủng hộ)
c) Đăm Săn: là nhân vật trung tâm, là người anh hùng của dân tộc Ê-đê.
• Khi biết Mtao Mxây thừa lúc chàng vắng nhàđến cướp Hơ Nhị, Đăm Săn đã dẫn cả bộ tộc đến tận nhà Mtao Mxây thách thức. Mặc dù Mtao MXây chiến đấu quyết liệt và cũng tỏ ra là một đối thủ mạnh nhưng Đăm Săn nhờ có tài trí hơn người và được ông trời giúp đỡ nên đã chiến thắng Mtao Mxây. Chiến thắng này đã làm nổi bật tầm vóc của người anh hùng Đăm Săn.
• Đăm Săn là người biết đoàn kết hai bộ tộc, không phải chiến đấu vì sự thù hằn hay vì mục đích cá nhân đơn thuần. Sau chiến thắng, chàng đã thuyế phục được tôi tớ của Mtao Mxây theo chàng “… Hỡi anh em trong nhà, hỡi bà con trong làng, xin mời tất cả đến với ta”. Đăm Săn mở tiệc linh đình để cúng tế thần linh và thết đãi mọi người
→ Trọng danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc – đó là những tình cảm cao cả nhất thôi thúc Đăm Săn chiến đấu và chiến thắng kẻ thù.
4) * Đăm Săn tổ chức lễ mừng chiến thắng vô cùng rầm rộ, trong thể: tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng còng hlong âm vang; bảy trâu to, bảy lợn thiến, bảy ché rượu để cúng thần, để cáo tổ tiên; thịt trâu, thịt bò treo đầy nhà; khách khứa tôi tớ chật ních cả nhà. . .
*Đăm Săn được miêu tả tuyệt đẹp “ uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán”… “Cả miền Ê-đê Ê-ga ca ngợi Đăm Săn là một dũng tướng chắc chết mười mươi cũng không lùi bước”……Những hình ảnh so sánh phóng đại thật oai phong lẫm liệt với bao ngưỡng mộ, tự hào.
→ Cách tả buổi lễ ăn mừng chiến thắng tưng bừng thể hiện khát vọng hướng về cuộc sống thịnh vượng, no đủ, giàu có, sự đoàn kết thống nhất và lớn mạnh của cộng đồng người. Người anh hùng sử thi trở thành trung tâm miêu tả của bức tranh hoành tráng về lễ mừng chiến thắng
5) Nghệ thuật của đoạn trích:
- Các tình tiết được sắp xếp theo trình tự hợp lí, thuyết phục.
- Hệ thống nhân vật phù hợp với từng vai trò, tham gia vào quá trình diễn biến của các sự kiện.
- Ngôn ngữ trong đoạn trích giàu hình ảnh nhịp điệu.
- Biện pháp nghệ thuật chủ yếu là so sánh( so sánh tương đồng, so sánh tăng cấp so sánh tương phản..) và cách nói phóng đại, tạo ấn tượng cho người nghe.
III . Kết:: Phần ghi nhớ thứ nhất.
Tue Sep 02, 2008 6:11 pm